มะกอม มะฮ์มูด
มะกอม มะฮ์มูด หมายถึง ฐานภาพอันสูงส่งที่ควรค่าต่อการสรรเสริญ ซึ่งเป็นหนึ่งในสมญานามของศาสดา ผู้ทรงเกียรติของอิสลาม (ศ็อลฯ) ที่เอกองค์อัลลอฮ์ (ซ.บ.) ทรงประทานมอบให้ เนื่องจากการปฏิบัติอะมั้ลอิบาดะฮ์ในยามค่ำคืน(ศอลาตุลลัยล์) บรรดานักอรรถาธิบายอัลกุรอาน ได้กล่าวอธิบายโองการที่ 79 บท(ซูเราะฮ์) อัลอิสรออ์ ว่า ฐานภาพนี้ของศาสดาของอิสลาม คือ ฐานภาพในการอนุเคราะห์(ชะฟาอะฮ์) ขณะที่ นักอรรถาธิบายอัลกุรอานบางคน กล่าวว่า มะกอม มะฮ์มูด หมายถึง ความประเสริฐอันสูงส่งของศาสดาที่มีต่อสรรพสิ่งทั้งหลายและระดับขั้นที่ใกล้ชิดต่ออัลลอฮ์มากที่สุด ซึ่งแน่นอนว่า ทั้งสองความหมายนี้ ยังครอบคลุมถึงฐานภาพของการชะฟาอะฮ์ ดั่งในบทหนึ่งของซิยาเราะฮ์อาชูรอ กล่าวว่า อิมามฮุเซน (อ.) มีมะกอม มะฮ์มูด ด้วยเช่นกัน
โองการที่ 79 บทอัลอิสรออ์
- “และส่วนหนึ่งของกลางคืน เจ้าจงตื่นขึ้นมาเพื่อปฏิบัตินมาซมุสตะฮับ(นาฟิละฮ์) โดยหวังว่าพระผู้อภิบาลของสูเจ้า จะทรงประทานมะกอม มะฮ์มูด(ฐานภาพอันควรค่าต่อการสรรเสริญ)ให้แก่เจ้า”
บรรดานักวิชาการและนักอรรถาธิบายอัลกุรอาน กล่าวว่า มะกอม มะฮ์มูด ถือเป็นฐานภาพอันสูงส่งที่ควรค่าต่อการสรรเสริญ และอัลลอฮ์ (ซ.บ.) ทรงประทานให้กับศาสดามุฮัมมัด(1) เนื่องจากการลุกขึ้นปฏิบัติอะมั้ลอิบาดะฮ์ในยามค่ำคืน(2) ส่วนความหมายของมะกอม มะฮ์มูด มีทัศนะต่างๆมากมาย ซึ่งทั้งหมดนั้นรวมอยู่ในฐานภาพของการอนุเคราะห์(ชะฟาอะฮ์):
- มะกอม ชะฟาอะฮ์ (ฐานภาพของการอนุเคราะห์) : โดยส่วนมากของบรรดานักอรรถาธิบายอัลกุรอาน ทั้งจากชีอะฮ์และซุนนี กล่าวว่า มะกอม มะฮ์มูด คือ มะกอมชะฟาอะฮ์ ตามรายงานจากริวายะฮ์ต่างๆ ดังในริวายะฮ์ที่รายงานว่า ความหมายของมะกอม มะฮ์มูด ในโองการที่ 79 บทอัลอิสรออ์ คือ ฐานภาพที่ศาสดามุฮัมมัด (ศ็อลฯ) ให้การอนุเคราะห์กับประชาชาติของเขา (5) หรือในริวายะฮ์รายงานจากอิมามบากิรและอิมามซอดิก โดยอธิบายโองการดังกล่าวว่า มะกอม มะฮ์มูด คือ การอนุเคราะห์ (6) นักอรรถาธิบายอัลกรุอานบางคน กล่าวว่า ฐานภาพนี้ คือ การอนุเคราะห์ที่ยิ่งใหญ่(ชะฟาอะฮ์ กุบรอ) (7) ซัยยิดมุฮัมมัด ฮุเซน เตห์รอนี (1345-1416)กล่าวว่า ฐานภาพของการชะฟาอะฮ์ (บันทึกที่ 1) ซึ่งอัลลอฮ์ทรงประทานให้กับศาสดา คือ มะกอม มะฮ์มูด (8) และตามความคิดเห็นของเขาระบุว่า มะกอม มะฮ์มูด รวมถึงความสวยงามและความสมบูรณ์ทั้งหมด และมะกอมนี้ยังปราศจากเงื่อนไขใดๆทั้งสิ้น จึงมีความหมายที่ว่า ทุกๆการสรรเสริญ(ฮัมด์) ที่มาจากผู้สรรเสริญ(ฮามิด) จะย้อนกลับไปยังสิ่งที่ถูกสรรเสริญ(มะฮ์มูด) (9)
- ความประเสริฐเหนือสรรพสิ่ง หมายความว่า บรรดานักอรรถาธิบายอัลกุรอาน จำนวนหนึ่ง กล่าวว่า มะกอม มะฮ์มูด เป็นฐานภาพหนึ่งที่ศาสดามุฮัมมัด (ศ็อลฯ) มีความสูงส่งเหนือบรรดาสรรพสิ่ง ไม่ว่าเขาจะปรารถนาสิ่งใด(รวมทั้งมะกอม ชะฟาอะฮ์ ) อัลลอฮ์ก็จะทรงมอบให้(10)
- ระดับความใกล้ชิดต่ออัลลอฮ์ : ในหนังสือตัฟซีรเนมูเนะฮ์ เขียนว่า มะกอม มะฮ์มูด หมายถึง ระดับความใกล้ชิดต่อพระองค์มากที่สุด ซึ่งจะเห็นได้จาก การชะฟาอะฮ์ที่ยิ่งใหญ่(11)
มะกอม มะฮ์มูดสำหรับบรรดาอิมาม
ในบทซิยาเราะฮ์ของบรรดาอิมาม ดังเช่น บทซิยาเราะฮ์อิมามอะลี อิมามฮุเซนและอิมามริฎอ ได้กล่าวว่า พวกเขาเหล่านั้นต่างได้รับมะกอม มะฮ์มูด ทั้งสิ้น ยกตัวอย่างเช่น
“ข้าพระองค์ ขอวิงวอนต่อพระองค์ โปรดให้ข้าฯได้เข้าถึงมะกอม มะฮ์มูด(ฐานภาพอันควรค่าต่อการสรรเสริญ) สำหรับพวกท่าน ณ อัลลอฮ์”(15) อยาตุลลอฮ์ มะการิม ชีรอซี นักตัฟซีรอัลกุรอานชาวชีอะฮ์ กล่าวว่า แม้ว่าโองการที่ 79 บท(ซูเราะฮ์) อัลอิสรออ์ จะกล่าวถึงศาสดา ผู้ทรงเกียรติของอิสลาม (ศ็อลฯ) แต่ทว่า ไม่มีกฏตายตัว จึงสามารถนำไปใช้กับบุคคลอื่นได้ด้วยเช่นกัน ฉะนั้น ผู้ศรัทธาคนใดก็ตามที่ปฏิบัติอะมั้ลอิบาดะฮ์ในยามค่ำคืน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง นมาซศอลาตุลลัยล์ เขาก็จะเป็นผู้หนึ่งที่ใกล้ชิดต่อพระผู้เป็นเจ้ามากที่สุดและจะได้รับฐานภาพของการให้ชะฟาอะฮ์แก่ผู้อื่นอีกด้วย(16)